Acil Durumlar
Ortodontik tedaviler her zaman hasta ve doktor işbirliğine ihtiyaç duyan tedavilerdir. Ortodontik tedavi kontrolleri kişinin taktığı apareylere göre değişebilmekle birlikte genel olarak 4-6 haftada bir yapılır. Bu zaman zarfında kullanılan apareylerden, ağız bakımının düzgün yapılamamasından veya olası dış etkenlerin bir sonucu olarak gece ya da haftasonu acil bir durumla karşılaşabilirsiniz. Acil bir durum oluştuğunda doktorunuzu arayarak ön bilgilendirmede bulunmanız önemlidir. Ancak acil probleminizi düzgün olarak aktarabilmeniz için kullandığınız apareyleri çok iyi tanımalı; neyin normal neyin acil bir durum olduğunu iyi ayırt edebilmelisiniz. Bunun için aşağıdaki bilgilendirme yazısı size yardımcı olacaktır.
Apareylerinizin Takılmasından Sonra Oluşan Diş Ağrısı
Braketlerin ve tellerin yerleştirildiği ilk günlerde ve aylık kontrollerinizden hemen sonra özellikle çiğneme sırasında dişlerinizde sızlama tarzı ağrılar oluşabilir. Bu dönemlerde yumuşak gıdalar tüketmeye çalışmak alışma sürecinizi kolaylaştıracaktır. Her bireyin ağrı eşiği farklı olduğundan bazı hastalar bu durumun üstesinden gelebilmek için ağrı kesiciye ihtiyaç duyabilir. İhtiyaç duyarsanız Aspirin hariç herhangi bir ağrı kesici kullanarak geçici olan bu diş ağrısını giderebilirsiniz. Ancak, ağrıyan dişinizin veya dişetinizin üzerine ağrıyı dindireceğine inandığınız şeyleri koymayın. Ağrı kesici kullanmak istemiyorsanız o bölgeye soğuk kompres uygulamak sizi geçici olarak rahatlatacaktır. Eğer ağrılarınız bu önlemlere rağmen dinmez; gittikçe artarsa veya 4. günden sonra da devam ederse doktorunuzla temas kurmalısınız.
Apareylerinizin Takılmasından Sonra Oluşan Diş Sallanması
Ortodontik tedavi sırasında dişlerinizde sallanmalar olduğunu hissedebilirsiniz. Bu ortodontik tedavide istenen ve beklenen bir etkidir. Ortodontik tedavi sırasında dişlerinizi çevreleyen yumuşak dokuda (periyodontal ligament) genişleme olmakta, dişlerin hareket yönündeki kemikte erimeler meydana gelmekte ve bu sayede dişler hareket etmektedir. Dişlerinizin sallandığını hissetmeniz dişlerinizin hareket ettiğinin ve ortodontik kuvvete cevap verdiğinin bir göstergesidir.
Dudak, Yanak İçi ve Dilde Oluşan Kabarıklıklar ve Yaralar
Apareyleriniz takıldıktan sonraki ilk günlerde dudak, yanak içleri ve dil kenarlarında kabarıklıklar ve yaralar oluşabilir. Bu durumda apareylerin takıldığı ilk gün verilen dental mumu kullanarak ağzınızda açık yara olmasına izin vermemelisiniz. Yumuşak dokularınız zamanla daha iyi keratinize olacağından yaklaşık olarak 1. haftanın sonuna doğru bu durum ortadan kalkar. Bu dönemde antiseptik ağız gargaraları ya da tuzlu su gargaraları yaparak durumu hafifletebilirsiniz.
Diş Etinde Kanamalar
Ağız bakımınız sırasında ortodontik fırça ve diş ipi kullanımı ile oluşan diş eti kanaması görürseniz, bu kanama daha önceden iyi temizlememeye bağlı olarak diş etlerinizin hafif bir iltihap ve ödem geliştirdiğini gösterir. Tüm dişlerinizi ve apareylerinize komşu alanları size öğretilen şekilde düzgün ve mutlaka düzenli olarak fırça ve diş ipi ile temizlemeye devam ederseniz durumun hafifleyerek düzeldiğini göreceksiniz. Eğer sadece belirli bir bölge ağrılı, şiş ve kanamalı ise bu durumu hemen doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir.
Kopmuş Braketler, Gevşemiş Bantlar Veya Kırılmış Teller
Braket ya da bandınız kopmuş, gevşemiş ve fakat ark telinize bağlı duruyorsa (üzerinde sağa sola kayıyorsa) kendiniz çıkarmaya çalışmayın, yerinde bırakın. Canınızı yakmıyorsa ve randevunuza 2 haftadan az zaman kaldı ise önceden haber vererek randevunuzda kliniğinize gidebilirsiniz. Ancak yumuşak dokularınızı rahatsız ediyorsa ve/veya randevunuza 2 haftadan fazla zaman var ise üzerini size ilk randevunuzda verilen dental mumla ya da mumunuz bittiyse minik bir şekersiz sakız parçası ile kapatarak yakın tarihli yeni bir randevu için doktorunuzu arayın.
Braketiniz, bandınız ya da ağzınıza yerleştirilen herhangi bir aparey kısmen çıktıysa geri kalanı çıkarmak için zorlamayın ya da kendisi tamamen yerinden çıktıysa parçayı atmayın ve acil randevunuza bu çıkan parçayla birlikte gidin.
Gevşemiş bir banda headgear veya elastik takmaya çalışmayın.
Ark teliniz kayarak tüpünden dışarı çıkmışsa görebiliyorsanız tekrar yuvasına yerleştirmeye çalışabilirsiniz.
Braketinizi ark telinize bağlayan ligatürlerden biri batıyorsa, bu teli çay kaşığı veya kalem arkası ile ark telinin altına doğru bükerek itmeyi deneyebilirsiniz. Ancak bunu yapamazsanız randevunuza gelene kadar üstüne küçük bir parça mum yerleştirebilirsiniz.