Ortodontik Tedavi Sırasında Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?


Ortodontik tedavinizin başladığı ilk günlerde dişlerde hafif baskı, ağrı hissi, gerginlik ve hassasiyet oluşabilir. Bu nedenle ilk gün mümkün olduğunca yumuşak gıdaları tercih etmelisiniz (çorba, püre, pilav vb...). Başlangıçta dişlerinizin hafifçe gerilmesi ile başlayabilebilecek ağrı için doktorunuzun tavsiye edeceği bir ağrı kesici kullanabilirsiniz. Tedavi süresince de özellikle aylık kontrollerinizden sonra bu hassasiyet ve sallanma hissinin devam etmesi normaldir.


Ağzınıza takılan, dişlerinize yerleştirilen apareylerin kenarları dilinizi, dudağınızı veya yanağınızı acıtırsa doktorunuzun vereceği özel ortodontik mumlardan bir parça koparıp elinizde minik bir top yaparak acıyan yerinize karşılık gelen telin üzerine bastırarak yerleştirebilirsiniz. Yemeklerde çıkararak kullanabileceğiniz bu mumlar yumuşak dokularınızı apareylere alışana dek koruyacaktır.


Apareylerinizden herhangi birinin kırılması, kaybolması durumunda mutlaka doktorunuza haber vermelisiniz. Size rahatsızlık vermiyor ise ve aylık kontrolunuza 2 haftadan az zaman kalmış ise randevu gününüzü bekleyebilir; 2 haftadan daha çok zaman varsa ve/veya canınızı acıtan bir durum oluştuysa acil olarak doktorunuzu arayarak yeni bir randevu alabilirsiniz.


Sabit ya da hareketli ortodontik apareyler kullanırken dişlerinizi, diş etlerinizi ve bu apareyleri temiz tutmak çok önemlidir. Dişler ve hareketli plaklar her yemekten sonra ortodontik fırça ile fırçalanmalı; ağız duşu, ara yüz fırçası ve diş ipi ile özel temizlik yapılmalıdır.


Ortodontik tedaviniz süresince 6 aylık düzenli diş hekimi kontrollerinizi aksatmamalısınız. Bu sayede ağzınızda oluşabilecek diş taşları temizlenebilecek; diş eti sağlığınız kontrol altında tutulabilecek; herhangi bir çürük olasılığına karşı gerekli önlemler zamanında alınabilecektir.


Düşen her braket, kırılan her tel tedavi sürenizi uzatacağından ortodontik tedaviniz boyunca yiyeceklerinize dikkat etmelisiniz:

  • Asitli içeceklerin (cola, fanta vb...) yoğun miktarda asit ve şeker içeriği ile mine renklenmesi ve çürüklere yatkınlığı arttırdığından tedavi sırasında tüketilmeleri sakıncalıdır. Tüketildiklerinde pipetle içilmeli ve en kısa zamanda dişler ya suyla çalkalanmalı ya da fırçalanmalıdır.
  • Yapışkan şekerli gıdalar (karamel, lokum, jelibon, sakız vb...) hem temizlenmesi zor olduğundan hem de telleri eğebileceğinden sakıncalıdır.
  • Sert meyve ve sebzeler (elma, ayva, havuç vb...) bıçakla dilimlenerek ya da rendelenerek yenilmelidir.
  • Kuruyemişlerden kabuklu olanların kabukları elde ayıklanmalı; bütün ve sert olanlar havanda az miktarda dövülerek küçük parçalara ayrılarak tüketilmelidir.
  • Çekirdekli yiyeceklerin (erik, kiraz, kayısı, hurma, zeytin vb...) çekirdekleri elde çıkarılmalıdır.
  • Ön dişlerle ısırılarak yenilen yiyeceklerden olan mısırın (haşlanmış ya da közlenmiş) taneleri darısından elle ayrılarak; pirzola gibi kemikli etler de çatal bıçak kullanılarak yenilmelidir.
  • Ekmek, simit, pide, pizza gibi yiyeceklerin sert kısımlarının ve kenarlarının yenilmesi sakıncalıdır.
  • Sert şekerler ve çikolata küçük parçalar halinde koparılarak ağıza atılmalı; dil ve damak arasında eritilerek yenilmelidir.

Ayrıca, ön dişlerle kalem ısırmak braket kırılmasına, tırnak yemek de diş köklerinin erimesine neden olabileceğinden sakıncalıdır.


Randevu tarih ve saatlerinize düzenli olarak zamanında gelme konusunda dikkatli olmalısınız. Size verilen randevuya gelemeyecekseniz bir gün önceden doktorunuza ulaşıp randevunuzu değiştirmelisiniz. Ortodontide aylık olarak planlanan randevular nedeni ile randevunuzun ileri bir tarihe ertelenmesi söz konusu olabilir.


Doktorunuz tarafından size verilmiş olan hareketli aparey, lastik, ağız dışı aparey gibi sizin işbirliğinize ihtiyaç duyan tedavi unsurlarını size önerilen saatlerde kullanmalısınız. Aksi takdirde tedaviniz başlangıçta planlanan şekilde gitmeyebilir.


Takılıp çıkarılması sizin kontrolünüzde olan hareketli apareylerinizin kaybolmaması için apareyiniz her zaman ya ağzınızda ya da doktorunuzun verdiği kutuda olmalıdır. Evde ya da dışarıda yemek yerken apareyinizi peçeteye sarıp masaya ya da tepsiye bırakmamalısınız. Bu durumda hemen her zaman çöp zannedilip yanlışlıkla atılacaktır. Oturunca kırılabileceğinden apareyinizi kesinlikle arka cebinizde taşımamalısınız.


Hareketli plaklar her zaman ısıdan ve darbelerden korunmalı; her yemekten sonra ayrıca dişler gibi fırçalanarak takılmalıdır. Oluşabilecek kokuyu engellemek için kutusunda nemli ve kapalı bırakılmamalı; leke oluşumlarını önlemek için de protezler için üretilmiş olan temizleme tabletleri ile bakımları yapılmalıdır.